Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012

Ιστοριογραφικές διαμάχες για τους Βαλκανικούς Πολέμους

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, όπως και τα περισσότερα γεγονότα στα Βαλκάνια, έχουν τόσες πολλές αλήθειες, όσες οι χώρες που συμμετείχαν στις συγκρούσεις. Λόγω της αντίληψης ότι η διδασκαλία της ιστορίας χρησιμοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, για να ενθαρρύνει τον πατριωτισμό, είναι δύσκολο να αναμένεται ότι οι διαφορετικές αλήθειες θα αναδιατυπωθούν σε μία κοινή αλήθεια.



Τα συγκεκριμένα συμπεράσματα προκύπτουν από την εργασία με θέμα τις ιστοριογραφικές διαμάχες για τους Βαλκανικούς Πολέμους που παρουσίασε ο υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Ζάγκρεμπ, Ίγκορ Ντεσπότ στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα «Βαλκάνιοι κόσμοι. Οθωμανικό Παρελθόν και Βαλκανικοί Εθνικισμοί», στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Τέσσερα ζητήματα, σύμφωνα με τον κ. Ντεσπότ είναι εκείνα στα οποία η Βαλκανική ιστοριογραφία δεν μπορεί να συμφωνήσει:

-το πρώτο είναι ποιοι κατοικούσαν στην ΠΓΔΜ πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους

-το δεύτερο είναι η ισχύς του τουρκικού στρατού στα διαφορετικά θέατρα μαχών

-το τρίτο σχετίζεται με το ερώτημα ποιος καταλάμβανε πρώτος μία συγκεκριμένη πόλη

-και το τέταρτο ποιος είχε την ευθύνη για το ξέσπασμα το διασυμμαχικού πολέμου.

Καμία από τις διαφωνίες αυτές δεν μπορεί να λήξει χωρίς σοβαρή ανάλυση των επιχειρημάτων των άλλων χωρών, υπογραμμίζει ο κ. Ντεσπότ.

Ορισμένες αλλαγές, σύμφωνα με τον συντάκτη της εργασίας, είναι ορατές στις προσπάθειες ομαδοποίησης ιστορικών από διάφορες χώρες γύρω από την έκδοση κοινών σχολικών εγχειριδίων, αλλά η θέση αυτών των βιβλίων μάς δείχνει το γεγονός ότι οι ιστορικοί αυτοί δεν είναι πραγματικά οι επικρατούντες.

Μία κοινή επιστημονική διάσκεψη στην οποία θα παρουσιαστούν διαφορετικές απόψεις και κοινά ερευνητικά προγράμματα θα βοηθήσει στη δημιουργία ρεαλιστικής εικόνας για το τι πραγματικά συνέβη στους Βαλκανικούς Πολέμους. Επιπλέον θα μπορούσε να βοηθήσει από επιστημονική σκοπιά τους πολιτικούς και να οδηγήσει στην επίλυση διαφορών, όπως τη διευθέτηση της κρίσης στο Κόσοβο και την επίλυση του ζητήματος του ονόματος της ΠΓΔΜ, σημειώνει ο κ. Ντεσπότ.

«Δαιμονοποίηση του εχθρού: Οθωμανικά Βιβλία Προπαγάνδας στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913».

Τα οθωμανικά βιβλία με θέμα τους Βαλκανικούς Πολέμους και κυρίως τα βιβλία προπαγάνδας είναι το θέμα της παρουσίασης του Cengiz Yolcu, φοιτητή στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου Bogazici University.

Όπως εξηγεί τα βιβλία για τους Βαλκανικούς Πολέμους χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται εκείνα που γράφτηκαν από Οθωμανούς αξιωματικούς και Γερμανούς αξιωματικούς του Οθωμανικού στρατού και από παρατηρητές - συμπεριλαμβανομένων των free-lancer συγγραφέων και επικεντρώνονται στους λόγους της στρατιωτικής ήττας.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα βιβλία που βασίζονται στις εντυπώσεις δημοσιογράφων διάφορων χωρών για το δικό τους μέτωπο πολέμου.

Στην τρίτη κατηγορία εντάσσονται τα βιβλία προπαγάνδας που προβάλλουν τις «ωμότητες» και τις «θηριωδίες» των Βαλκανικών κρατών, κυρίως της Βουλγαρίας.

Η παρουσίαση του Cengiz Yolcu εστιάζει σε τρία βιβλία της τρίτης κατηγορίας που δημοσιεύθηκαν το 1912 και το 1913, δηλαδή στη διάρκεια του πολέμου και είχαν στόχο να κινητοποιήσουν την κοινωνία και να στρατολογήσουν εθελοντές για τον Οθωμανικό Στρατό εναντίον της Βαλκανικής Συμμαχίας.

Το βιβλίο «Red Black Book - Catastrophe of 1912» δημοσιεύθηκε στην Κωνσταντινούπολη με εντολή και την οικονομική υποστήριξη του υπουργού Εσωτερικών Ταλάτ Πασά. Στο βιβλίο υπάρχουν περίπου 60 φωτογραφίες και εικόνες μεταναστών, αμάχων - θυμάτων του πολέμου και των «θηριωδιών» των βαλκανικών στρατών, όπως δολοφονίες γυναικών και παιδιών και προσηλυτισμού Μουσουλμάνων στο Χριστιανισμό. Τα περισσότερα κεφάλαια του βιβλίου αφορούν περιπτώσεις και επεισόδια που συνέβησαν στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, τις βιαιότητες Βούλγαρων, Σέρβων, Μαυροβούνιων και Ελλήνων και τα δεινά των Οθωμανών στρατιωτών και αιχμαλώτων πολέμου στα χέρια του «άγριου» εχθρού.

Το δεύτερο βιβλίο με τίτλο «Pains of Islam: Bulgarian Atrocities» δημοσιεύθηκε το 1912 στην Κωνσταντινούπολη και πρόκειται για την πρώτη έκδοση της Ένωσης Μουσουλμάνων Προσφύγων από τη Ρούμελη. Χωρίς φωτογραφίες και εικονογράφηση περιγράφει τις βιαιότητες των Βούλγαρων στρατιωτών εναντίον των «Τούρκων - Μουσουλμάνων κατοίκων» της Βουλγαρίας πριν και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Επιπλέον περιλαμβάνει προσωπικές μαρτυρίες των Μουσουλμάνων κατοίκων.

Το τρίτο βιβλίο, δημοσιεύθηκε το 1913 στην Κωνσταντινούπολη, είναι η δεύτερη έκδοση της Ένωσης Μουσουλμάνων Προσφύγων από τη Ρούμελη και φέρει τον τίτλο «Pains of Islam: Rumelian Atrocity and Bulgarian Atrocities». Θέμα του είναι οι επιθέσεις των Βούλγαρων, αλλά και των Σέρβων και των Ελλήνων στρατιωτών και περιλαμβάνει σκίτσα για επεισόδια, όπως εκτελέσεις αμάχων.

Τα τρία βιβλία, σύμφωνα με τον Cengiz Yolcu είχαν σκοπό να επηρεάσουν την κοινή γνώμη, αποτέλεσαν εργαλεία προπαγάνδας κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι τυπώθηκαν μόνο μία φορά και δεν εκδόθηκαν ποτέ ξανά.



Πηγή: ΑΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:

- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από το blog μας

- Το blog διατηρεί το δικαίωμα να αφαιρέσει οποιοδήποτε σχόλιο θεωρεί ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.

- Το blog δεν παρεμβαίνει σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσει το περιεχόμενο ενός σχολίου ή για να αφαιρέσει σχόλιο με το οποίο δεν συμφωνεί.

- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν το blog

- Ο σχολιαστής δεν έχει τη δυνατότητα διαγραφής των σχολίων του μετά τη δημοσίευσή τους.

- Αν θεωρείτε ότι κακώς αφαιρέσαμε σχόλιό σας, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας μέσω email.