Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

Αποσυμφόρηση… με «βραχιολάκι»

Με τον αριθμό των εγκλείστων να έχει ξεπεράσει το φράγμα των 12.000 ατόμων και τις ελληνικές φυλακές να ασφυκτιούν, η κυβέρνηση προχωράει στην υιοθέτηση μέτρων τα οποία από χρόνια εφαρμόζονται με επιτυχία σε χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια αποσυμφόρησης των σωφρονιστικών καταστημάτων.



Με άξονα ότι οι φυλακές δεν μπορεί να αποτελούν τον «μοναδικό τρόπο» έκτισης ποινών σε σωρεία αδικημάτων, εκτός εκείνων της βαριάς και επικίνδυνης εγκληματικότητας, το υπουργείο Δικαιοσύνης βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο για την κατάθεση νέου Σωφρονιστικού Κώδικα, που θα προβλέπει σειρά εναλλακτικών ποινών.

Τα μέτρα που θα αντικαταστήσουν την κράτηση στις φυλακές για μεγάλο αριθμό κρατουμένων που είναι υπόδικοι ή κατάδικοι για εγκλήματα «μικρής» και «μεσαίας» βαρύτητας θα είναι συνολικά πέντε, με πρώτο εκείνο που ήδη έχει εξαγγελθεί από τον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Αντ. Ρουπακιώτη και αφορά την εφαρμογή και στη χώρα μας συστήματος γεωεντοπισμού των κρατουμένων.

Την πρόθεσή του να φέρει το ηλεκτρονικό βραχιόλι στην Ελλάδα είχε εκφράσει από το 2008 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης της Ν.Δ. Σωτ. Χατζηγάκης. Δεν πρόλαβε όμως και η εξαγγελία έμεινε στη μέση. Φαίνεται ότι μετά τη νέα εξαφάνιση κρατουμένου (αυτή τη φορά ισοβίτη) μετά από πενθήμερη άδεια, το μέτρο βγήκε άρον άρον από τα συρτάρια του υπουργείου Δικαιοσύνης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης στη Βουλή, από το 1999 έχουν δοθεί 54.157 άδειες σε κρατούμενους σωφρονιστικών ιδρυμάτων της χώρας, οι οποίες παραβιάστηκαν σε 1.364 περιπτώσεις (ποσοστό 2,52%).

Το μέτρο, που πρόσφατα άρχισε να εφαρμόζεται και από την Κύπρο, αναμένεται να εφαρμοσθεί σε κρατούμενους που βρίσκονται εκτός φυλακής με άδεια, προκειμένου να εξασφαλίζεται η παρακολούθησή τους και να αποφεύγεται η πιθανότητα να παραβιάσουν την άδεια και να μην επιστρέψουν στη φυλακή. Επίσης θα έχει εφαρμογή σε υποδίκους με απόφαση του ανακριτή και του εισαγγελέα, αλλά και σε καταδίκους με ποινές έως και τρία χρόνια, με απόφαση την οποία θα λαμβάνει το κατά τόπους αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο.

Στο πλαίσιο των νέων μέτρων που έχουν αποφασιστεί, εντάσσονται εναλλακτικές μορφές κράτησης, όπως η τμηματική έκτιση της ποινής, στο πλαίσιο της οποίας θα προβλέπεται ότι κρατούμενοι θα μπορούν να εργάζονται εκτός φυλακής κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και να επιστρέφουν το Σαββατοκύριακο (από Παρασκευή απόγευμα έως Δευτέρα το πρωί).

Επίσης, προβλέπεται ο θεσμός της ημιελεύθερης διαβίωσης για σειρά αδικημάτων –πάντως όχι για εγκλήματα κοινωνικής επικινδυνότητας και βίας– με τους κρατούμενους να κινούνται την ημέρα εκτός φυλακής και το βράδυ «μέσα».

Ο θεσμός αυτός, με ευρεία εφαρμογή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες –και κυρίως στην Ιταλία– έχει αποδώσει αποτελέσματα όχι μόνον στο πεδίο της αποσυμφόρησης, αλλά και της κοινωνικής ένταξης των κρατουμένων.

Ηδη στα μέτρα αυτά, που αναμένεται σύντομα να καταθέσει στη Βουλή ο κ. Ρουπακιώτης, περιλαμβάνεται και βελτίωση της νομοθεσίας που ήδη υπάρχει και δίνει τη δυνατότητα σε καταδίκους, αντί να μένουν στη φυλακή, να μπορούν να προσφέρουν κοινωφελή εργασία.

Έως τώρα ο θεσμός αυτός δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, καθώς δεν ήταν υποχρεωτικό σε δήμους, περιφέρειες και άλλες κρατικές υπηρεσίες να απασχολούν κρατουμένους –κάτι που τώρα θα προβλεφθεί–, ενώ παράλληλα προτείνεται το μέτρο της εναλλακτικής έκτισης της ποινής εκτός φυλακών, σε ξενώνες κυρίως της Εκκλησίας και σε νοσοκομεία, με προσφορά εργασίας από κρατουμένους.

Η συσκευή 

Η εφαρμογή του συστήματος γεωεντοπισμού κρατουμένων, γνωστού ως ηλεκτρονικό «βραχιόλι», για την παρακολούθηση εγκλείστων που βρίσκονται εκτός φυλακής με άδεια σε καθεστώς κατ' οίκον κράτησης, προωθείται τάχιστα από το υπουργείο Δικαιοσύνης, αφού έχει μελετηθεί η επιτυχής διεθνής εμπειρία. Παράλληλα, με στόχο την αποσυμφόρηση των φυλακών, ολοκληρώνεται νέος Σωφρονιστικός Κώδικας ο οποίος θα δίνει δυνατότητα εργασίας εκτός φυλακής κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, με επιστροφή των κρατουμένων το Σαββατοκύριακο, ενίσχυση του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας και δυνατότητα έκτισης «ελαφρών» ποινών εκτός φυλακής.

Το «ηλεκτρονικό βραχιόλι» είναι μια ειδική συσκευή που τοποθετείται κυρίως στο πόδι του κρατούμενου, ο οποίος παραμένει εκτός φυλακής. Είτε έχει τεθεί σε αυστηρό κατ' οίκον περιορισμό είτε του έχει απαγορευθεί η ελευθερία κίνησης σε ευρύτερο χώρο, το βραχιόλι ενεργοποιείται και εντοπίζει τη θέση του κρατούμενου κάθε φορά που αυτός παραβιάζει τα περιοριστικά μέτρα που του έχουν επιβληθεί.

Ο κρατούμενος, κυρίως για μικροαδικήματα, το φορά καθ' όλη τη διάρκεια της επιτήρησης. Ο πομπός του συνδέεται συνήθως με κάποιο δέκτη σε τηλεφωνική συσκευή. H παρακολούθηση πραγματοποιείται μέσω ραδιοσυχνοτήτων και ο έλεγχος γίνεται αυτόματα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή που ενεργοποιείται κάθε φορά που κρατούμενος εξέρχεται από την ορισθείσα ακτίνα ασφαλείας. Η χωρίς άδεια παραβίαση του καθορισμένου χώρου θεωρείται απόδραση!

Τα πιο σύγχρονα συστήματα χρησιμοποιούν δέκτη GPS και μπορούν να εντοπίσουν ανά πάσα στιγμή το στίγμα του κρατούμενου. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν, εκτός από τον κατ' οίκον περιορισμό, σε περιπτώσεις επιβολής πιο σύνθετων περιοριστικών μέτρων, όπως για παράδειγμα την παραμονή εντός των ορίων μιας συγκεκριμένης περιοχής ή την αποφυγή κίνησης σε «ευαίσθητα» σημεία, όπως οι παιδικές χαρές (για όσους εκτίουν ποινές π. χ. για παιδοφιλία).

Η επιβολή του μέτρου απαιτεί προφανώς και τη συναίνεση του κρατούμενου, ο οποίος πρέπει να διαθέτει κατοικία και εισόδημα, αφού σε όλες τις χώρες επιβαρύνεται ο ίδιος, κατά ένα μέρος τουλάχιστον, για την αγορά της συσκευής (το κόστος της υπολογίζεται σε περίπου 1.500-1.700 ευρώ)!

Το μέτρο πρωτοεφαρμόσθηκε στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980 αλλά έχει επεκταθεί και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Κύπρο, Σερβία). Παραπέμπει συμβολικά ωστόσο στις παλαιές σιδερένιες μπάλες με τις οποίες έδεναν τους κατάδικους και συγκεντρώνει τα πυρά πολλών εγκληματολόγων, οι οποίοι θεωρούν ότι η πρακτική αυτή επιτείνει τη γενικευμένη ηλεκτρονική επιτήρηση του πληθυσμού και αυξάνει τελικά (αντί να μειώνει) τον αριθμό των καταδικασμένων ατόμων. Το μέτρο αναπτύχθηκε με στόχο κυρίως την αποσυμφόρηση των φυλακών, καθώς επιτρέπει σε κρατούμενους που εκτίουν μικρές ποινές να επιστρέψουν στην κοινωνία με περιοριστικούς όρους. Οπως έχει τεκμηριωθεί μάλιστα από την πολυετή εφαρμογή του εναλλακτικού αυτού σωφρονιστικού προγράμματος στις ΗΠΑ, το ημερήσιο κόστος ανά κρατούμενο μειώνεται κατά 50% σε σχέση με την παραμονή τους στη φυλακή.

Πάντως, η χρήση του ηλεκτρονικού βραχιολιού, το οποίο πρωτοχρησιμοποιήθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του '80, δεν εξαντλείται στις άδειες των κρατουμένων. Το μεγαλύτερο και πιο επιτυχημένο τέτοιο πρόγραμμα υλοποιείται στην Περιφέρεια Κουκ του Ιλινόι, στις ΗΠΑ. Από το 1989 οπότε το «βραχιολάκι» μπήκε σε εφαρμογή, έχει τοποθετηθεί σε περισσότερους από 200.000 κρατούμενους, με το μέσο ημερήσιο πληθυσμό παρακολούθησης να ξεπερνά τους 1.500 (σε όλη τη χώρα περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι κυκλοφορούν φορώντας το μαύρο βραχιόλι στον αστράγαλο). Το 76% των συμμετεχόντων έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία το πρόγραμμα, ενώ μόνο ένα ποσοστό 2,7% συνελήφθησαν για διάπραξη νέου αδικήματος. Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα συμμετέχουν μόνο κρατούμενοι χωρίς ιστορικό βίαιης συμπεριφοράς. Φυσικά, πέρα από τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, στην περιφέρεια Κουκ, το πρόγραμμα υποστηρίζεται με τακτικές επισκέψεις κοινωνικών λειτουργών και σωφρονιστικών υπαλλήλων στο σπίτι του συμμετέχοντος.

Εξέλιξη του βραχιολιού, η οποία εφαρμόζεται ήδη σε ΗΠΑ και Βρετανία, είναι η υποδόρια εγκατάσταση ειδικού μικροτσίπ στους κρατούμενους!

Έμπνευση....ο Σπάιντερμαν!

Το «βραχιολάκι» εμπνεύστηκε το 1977 ο δικαστής Τζακ Λοβ από το Νέο Μεξικό, διαβάζοντας μια από τις περιπέτειες του αγαπημένου του ήρωα, στην οποία ο «κακός» Κίνγκπιν κατορθώνει να εντοπίζει τον Σπάιντερμαν από έναν πομπό που φορούσε στον καρπό. Γιατί να μην μπορεί να εφαρμοστεί το ίδιο στην πραγματική ζωή, σκέφτηκε ο δικαστής Λοβ που έπεισε έναν πωλητή κομπιούτερ, τον Μάικλ Γκος, να κατασκευάσει μια παρόμοια συσκευή. Πράγματι, το 1983, μπήκε σε λειτουργία το πρώτο τέτοιο ηλεκτρονικό μόνιτορ, κατασκευασμένο από τον Γκος, για την παρακολούθηση πέντε παραβατών στο Αλμπουκέρκι. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Δικαιοσύνης, αξιολογώντας το πείραμα, κατέληξε ότι η μέθοδος λειτουργούσε επιτυχώς, ότι έχει νομική βάση και ότι είναι αποδοτική σαν εναλλακτική του εγκλεισμού.
Η επιτυχία του εγχειρήματος οδήγησε, δύο χρόνια αργότερα, τη Φλόριδα να υιοθετήσει τη μέθοδο, χρησιμοποιώντας μια χειροπέδα που εφηύρε ο Τόμας Μούντι. Μέσα σε έξι χρόνια υιοθετήθηκε σε όλη τη χώρα.



Πηγή: enet / Καθημερινή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:

- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από το blog μας

- Το blog διατηρεί το δικαίωμα να αφαιρέσει οποιοδήποτε σχόλιο θεωρεί ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.

- Το blog δεν παρεμβαίνει σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσει το περιεχόμενο ενός σχολίου ή για να αφαιρέσει σχόλιο με το οποίο δεν συμφωνεί.

- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν το blog

- Ο σχολιαστής δεν έχει τη δυνατότητα διαγραφής των σχολίων του μετά τη δημοσίευσή τους.

- Αν θεωρείτε ότι κακώς αφαιρέσαμε σχόλιό σας, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας μέσω email.