Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

Παγκόσμια δωρεάν πανεπιστήμια;!

Όταν μιλάμε για εξέλιξη, πολλές φορές συναντάμε πολλά διαφορετικά πράγματα να καταλήγουν σε μια κοινή φιλοσοφία ως προς αυτήν την εξέλιξη. Κάποτε φυλάσσαμε τα αρχεία μας σε έναν σκληρό δίσκο. Ύστερα έγινε δυνατό να παίρνουμε μέρος αυτών σε μία δισκέτα. Σήμερα τα αρχεία, μας ακολουθούν παντού, όπου κι αν είμαστε, χωρίς να χρειάζεται να κουβαλάμε μαζί μας κάποιο αποθηκευτικό μέσο. Τι άλλαξε; Η έννοια του χώρου που μάλλον καταργήθηκε.



Κάπως έτσι σκέφτηκαν πως θα είναι και το μέλλον της εκπαίδευσης, τέσσερις κορυφαίοι εκπαιδευτικοί οργανισμοί και αποφάσισαν να προσαρμοστούν. Πιο συγκεκριμένα από το εξάμηνο που ξεκινάει προσεχώς, τα πανεπιστήμια του Stanford, Princeton, Harvard και του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), αποφάσισαν να προσφέρουν τα μαθήματά τους εξ αποστάσεως μέσω του διαδικτύου! Η πρωτοποριακή κίνηση αυτή για την οποία όσοι ασχολούνται με την εκπαίδευση γνωρίζουν πως είναι ένα από “θα” του κλάδου, γίνεται για πρώτη φορά πραγματικότητα με τις τέσσερις πιο έγκυρες σφραγίδες της παγκόσμιας εκπαίδευσης.


Σκεφτείτε το. Μπορούν να συμμετέχουν απεριόριστοι φοιτητές που θα πληρώνουν τα δίδακτρά τους από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Την ίδια ώρα τα λειτουργικά έξοδα του πανεπιστημίου κάθε άλλο παρά αυξάνονται κι έτσι τι μένει; Ικανοποιημένοι φοιτητές που έχουν παρακολουθήσει μαθήματα που λόγω απόστασης δεν θα μπορούσαν και ικανοποιημένο ίδρυμα που αυξάνει τα εισοδήματά του χωρίς να μεγαλώσει και τις εγκαταστάσεις του. Ακούγεται ιδανικό. Είναι;

Πάντα ετίθεντο διλήμματα, αλλά η οικονομική κρίση τα πολλαπλασίασε σε αριθμό και βαρύτητα. Αν ήμασταν ορθολογιστές όσο οι Ολλανδοί, πιθανότατα θα είχαμε καθοδηγήσει τα παιδιά μας στο να μην πάει κανένα τους στις εφετινές εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ! Διότι δεν είναι καλή η επένδυση, αν βάλει κανείς κάτω το αθροιστικό κόστος ολοκλήρωσης ενός πρώτου πτυχίου, το αντιπαραβάλει με τις προοπτικές ανάκαμψης της εγχώριας οικονομίας και ψάξει τις πιθανότητες διασφάλισης καριέρας με αυτό το πτυχίο, θα κλάψει τα λεφτά του.

Με ένα τέτοιο ορθολογιστικό πνεύμα κινούνται ήδη στις βορειοευρωπαϊκές χώρες, και ας μην έχουν (ακόμη) τα δικά μας οικονομικά χάλια. Δείτε για παράδειγμα τα «διπλώματα ενός έτους» που άρχισαν να ξεφυτρώνουν, όπως το Oxford Media & Business School. Παρέχουν ταχύρρυθμη κατάρτιση σε 9 έως 12 μήνες και υπόσχονται πολύ μεγαλύτερη απορρόφηση από την αγορά εργασίας. 

Από την πλευρά των νέων, δεν χρειάζεται να πούμε το πώς εκλαμβάνεται αυτό το ψαλίδισμα των ονείρων τους! Αλλά από την πλευρά των ορθολογιστών του επιχειρηματικού κόσμου, τα πράγματα ήταν «κουκιά μετρημένα» ότι θα έφταναν ως εδώ. Το ήξεραν από τη στιγμή που άρχισαν να μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους στην Κίνα και τις υπηρεσίες τους στην Ινδία. Αναμενόμενο ήταν ότι οι νέες φουρνιές πτυχιούχων που θα έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος από τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας θα προέρχονταν από αυτές τις χώρες. Τι θα έμενε για τη Δύση; Είτε το περίσσευμα θέσεων για ημιανειδίκευτους στις υπηρεσίες ή η αφρόκρεμα στην εξειδικευμένη έρευνα.

To Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει ήδη το «άνοιγμά του» στα σκαριά, όπως φαίνεται στον ιστότοπο http://ocw-project.uoa.gr/ .

Τον Δεκέμβριο του 2011 στο ρεύμα συμπαρασύρθηκε το ΜΙΤ, που εξήγγειλε το διαδικτυακό του ανοιχτό alter ego, το MITx. Στο πρώτο του μάθημα εγγράφηκαν 120.000 φοιτητές. Τον Απρίλιο του 2012 τα αμερικανικά πανεπιστήμια Stanford, Princeton, Pennsylvania, California Berkeley και Michigan ανήγγειλαν ότι στο εξής θα «χορεύουν από κοινού» τον τηλεκπαιδευτικό χορό, μέσω της εταιρείας Coursera (www.coursera.org) που ίδρυσαν (τώρα έχουν γίνει 33 τα πανεπιστήμια που συνεργάζονται, με 195 μαθήματα και 1,4 εκατομμύρια φοιτητές online). Αμέσως μετά, τον Μάιο, το ΜΙΤ και το Harvard ανακοίνωσαν πως συνενώνουν τις δυνάμεις τους, υπό την πλατφόρμα EdX. Σκοπός τους είπαν πως είναι όχι μόνο να στήσουν μια παγκόσμια κοινότητα δωρεάν τηλεδιδασκαλίας αλλά και να διερευνήσουν νέες μεθόδους και τεχνολογίες εκπαίδευσης.

Σημειώστε ότι στην πλειονότητά τους τα μαθήματα αυτά είναι απολύτως δωρεάν. Σε λίγες περιπτώσεις παροτρύνουν την αγορά κάποιου βιβλίου και σε κάποιες άλλες πληρώνει κανείς μια μικρή αμοιβή για τη διόρθωση των γραπτών του στις τελικές εξετάσεις. Επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι τα μαθήματα δεν είναι πια μόνο θετικών σπουδών (όπου η βαθμολόγηση ήταν εύκολη) αλλά και ανθρωπιστικών: η βαθμολόγηση σε αυτά γίνεται με μεταβολή των συμφοιτητών σε κριτές ή με την αξιοποίηση του συνεργατικού «πληθοπορισμού» (αγγλιστί crowd-sourcing) που επιτρέπει η κοινωνική διαδικτύωση.
Με 1,5 εκατομμύριο φοιτητές και 195 μαθήματα να διαλέξει κανείς, το διαδικτυακό Coursera είναι, τρόπον τινά, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο του κόσμου.
Αυτά τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα παρέχουν πιστοποιητικό παρακολούθησης αλλά όχι πτυχίο. Όμως ο κοσμήτορας του Harvard, Alan Garber, δηλώνει στους «Ν.Υ. Times»: «Πιθανολογώ ότι το τοπίο σε πέντε χρόνια από σήμερα θα είναι εντελώς διαφορετικό». Αλλά ο πρωτοπόρος των ΜΑΔΜ και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Athabasca, George Siemens, προειδοποιεί: «Αν ήμουν πρύτανης κάποιου μεσαίου επιπέδου πανεπιστημίου, θα ένιωθα πολύ νευρικός τώρα, γιατί με τα κορυφαία πανεπιστήμια να δίνουν τα μαθήματά τους δωρεάν θα αναρωτιόμουν αν έχει έννοια να σχεδιάζω αντίστοιχα μαθήματα στο δικό μου».

Έτσι, τα μεν κορυφαία πανεπιστήμια θα γίνουν τα ολιγοπώλια γνώσης στον πλανήτη, η δε νέα γενιά θα δουλεύει όπου βρει, αλλά θα παραμένει προσαρμόσιμη και ευέλικτη σε όποιες νέες ανάγκες και ευκαιρίες.


Προφανώς το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Πολλοί ντόπιοι παράγοντες θα επαναστατήσουν. Ιδρύματα απειλούνται με λουκέτο, τοπικές επιχειρήσεις πόλεων που “ζουν” απ’ τους φοιτητές (βλέπε Ρέθυμνο, Καβάλα κλπ.) θα επαναστατήσουν, ακόμα και εταιρείες μεταφορών (όπως τα ΚΤΕΛ) θα χάσουν μεγάλο μερίδιο. Όμως ποιος είπε πως η εξέλιξη έρχεται πάντοτε αναίμακτα;

Εμείς από την πλευρά μας, πιστεύουμε ότι τέτοιου είδους εγχειρήματα απειλούν τόσο την εκπαίδευση και τους μαθητές-φοιτητές-σπουδαστές, όσο και την ίδια την σκέψη και τον στοχασμό. Η σχέση αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικού-μαθητή ή ακόμα καλύτερα καθηγητή-σπουδαστή είναι ουσιαστική για την παιδεία και την εκπαίδευση και δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντικατασταθεί από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, τα οφέλη μόνο οικονομικά μπορεί να είναι.

Προφανώς η αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας, η Τεχνική οδηγεί ολοένα και περισσότερο στον πολυπόθητο, εκ μέρους των "Βασιλέων", αφανισμό της σκέψης. Πολυεθνικές, μαζική κουλτούρα, μαζική εκπαίδευση(!) που στόχο μάλλον έχουν την ιδεολογική νομιμοποίηση κοινωνικών συστημάτων και την ενσωμάτωση των ανθρώπων στον τρόπο ζωής που αυτά επιφέρουν, παρά την οικονομική "ανάσα" των οικογενειών και την "δωρεάν" πρόσβαση στη γνώση.

Πηγή: To Βήμα/ ΜΙΤ/ ΕΚΠΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:

- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από το blog μας

- Το blog διατηρεί το δικαίωμα να αφαιρέσει οποιοδήποτε σχόλιο θεωρεί ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.

- Το blog δεν παρεμβαίνει σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσει το περιεχόμενο ενός σχολίου ή για να αφαιρέσει σχόλιο με το οποίο δεν συμφωνεί.

- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν το blog

- Ο σχολιαστής δεν έχει τη δυνατότητα διαγραφής των σχολίων του μετά τη δημοσίευσή τους.

- Αν θεωρείτε ότι κακώς αφαιρέσαμε σχόλιό σας, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας μέσω email.